***
Dosyaları İndirmek için Lütfen En Alttaki "DOSYAYI İNDİR" Butonuna Tıklayınız
***
 |
 |
1)
EŞ ANLAM:
* İki farklı kelime, tek anlam.
* Aynı anlamı karşılayan iki kelimemiz vardır.
Mektep – Okul
Muallim – Öğretmen
Sonbahar – Güz
|
2) ZIT ANLAM:
* İki farklı kelime vardır ve bu iki kelimelerin anlamı birbirinin tam zıttıdır.
Soğuk – Sıcak
Aşağı – Yukarı
Gökyüzü - Yeryüzü
|
3) EŞ SESLİ:
* Bir kelime, iki veya daha fazla anlamda kullanılabiliyorsa eş seslidir.
Dilim yandı. ( organ )
Kaç dil biliyorsun? ( Lisan. İngilizce gibi)
|
4) ÖZNEL ve NESNEL YARGI:
* Öznel Yargı : Kişiden kişiye değişebilen ve kesin olmayan yargılar.
* Nesnel Yargı : Kişiden kişiye değişmeyen, sabit ve kesin olan yargılar.
Türkiye’nin en güzel şehri Eskişehir.
( Öznel / herkese göre farklıdır.)
Türkiye’nin başkenti Ankara’dır.
( Nesnel/ herkese göre aynıdır. )
| |
5) ÖZEL İSİM(AD):
* Sadece bir varlığa ait olan, tek ve benzeri olmayan varlıklara verilen isimlere (adlara) denir.
- Afrika, - Türkiye, - Antarktika,
- İstanbul, - Sefaköy, - Van Gölü,
- Akdeniz, - Emre, - Karabaş vb.
|
6) CİNS İSİM(AD):
* Aynı cinsten (türden) birçok varlığın ortak olan isimlerine denir.
- Ağaç (çam, çınar, köknar gibi tüm ağaçların ortak adı)
- Çiçek (lale, gül, menekşe gibi tüm çiçeklerin ortak adı)
|
7) TEKİL ve ÇOĞUL İSİM(AD):
* Tekil İsim : Sayısal olarak tek olan, bir tane varlığı karşılayan isimler.
* Çoğul İsim : Sayısal olarak birden fazla olan, birden çok varlığı karşılayan isimlerdir. ( - ler, -lar eki alırlar.)
- Silgi ( bir tane silgi – Tekil İsim )
- Çiçekler (birden fazla çiçek-Çoğul İsim)
| ||
8) TOPLULUK İSİMLERİ(ADLARI):
* Kelime olarak tekil, anlam olarak ise çoğul olan isimlerdir.
-ler, - lar çoğul eki almadan anlamı çoğul yapan isimlerdir.
- Asker ( Tekil İsim)
- Askerler ( Çoğul İsim )
- Ordu ( Topluluk İsmi ) ( Çünkü birden fazla askerden oluşan bir grubu karşılar. )
|
9) SOYUT – SOMUT İSİM(AD):
* Soyut İsim : Beş duyu organımızın hiç biriyle algılanamaz.
( Göz, Kulak, Dil, Burun, Ten)
* Somut İsim : Beş duyu organımızdan en az biriyle algılayabildiğimiz varlıklardır.
- Kardeşimi seviyorum. ( Soyut isim )
(Beş duyu organıyla algılanamaz )
- Bu kalem çok güzel. ( Somut İsim )
(En az bir duyu organıyla algılanabilir.)
|
10) KURALLI CÜMLE:
* Cümledeki; iş, oluş, hareket ve durum bildiren kelime ( eylem ) cümlenin sonunda ise kurallı cümledir.
- Ahmet eve geldi.
- Bahçeye çıkacağım.
- Soruları çok çabuk biliyor.
- Hiç durmadan koşuyor.
- Adeta arı gibi çalışıyor.
|
11)KURALSIZ(DEVRİK) CÜMLE:
* Cümledeki; iş, oluş, hareket ve durum bildiren kelime ( eylem ) cümlenin sonunda değil, başında veya ortasında ise kuralsız (devrik) cümledir.
- Göz ucuyla baktı bana.
- Sözleri ağlattı beni.
- Uyandım, o sabah erkenden.
- Gidin buradan.
- Sessiz çık merdivenlerden.
|
12) TÜRETME – TÜREMİŞ KELİMELER:
- lı ( lı, li, lu, lü )
- lık ( lık, lik, luk, lük )
- cı ( cı, ci, cu, cü )
- çı ( çı, çi, çu, çü )
* Bir kelimeye yukardaki kelimeler eklenerek farlı, yeni anlamda başka kelimeler oluşturmaya türetme denir.
Kelime
+
Türetme Eki (Yapım Eki)
=
Yeni Anlamlı Yeni Kelime
- Kalem + lik = Kalemlik
- Kitap + lık = Kitaplık
- Tuz + lu = Tuzlu
- Ev + li = Evli
- Saat + çi = Saatçi
- Demir + ci = Demirci
|
13) NİTELEME – BELİRTME
SIFAT (ÖNAD):
* İsimlerden önce gelerek varlığı; şekil, biçim, renk, sayı, durum açılarından belirten kelimelere sıfat denir. Genellikle isme , Nasıl? Sorusu sorulduğunda cevap sıfattır.
- Kırmızı araba aldım. ( Nasıl araba? )
- Yuvarlak masa güzel.( Nasıl masa? )
- Yorgun köpek. ( Nasıl köpek? )
|
14) GERÇEK ANLAM:
* Kelimenin aklımıza gelen ilk anlamıdır.
* Kelimenin sözlük anlamıdır.
* Kelimenin aklımızda canlanan ilk anlamıdır.
- Arkadaşımın gözü kızardı.
( Gerçek anlam – Organ ismi )
- Yemeğimi kaşıkla yedim.
( Gerçek Anlam – Yemek yeme aracı )
|
15) MECAZ ANLAM:
* Kelime gerçek anlamından uzaklaşarak farklı, yeni bir anlam kazanır. Kelimenin gerçek anlamıyla hiç alakası yoktur.
- Çocuğun tabağı boştu.
( Gerçek anlam – Dolu olmayan )
- Boş gözlerle bakıyordu.
( Mecaz anlam – anlamsız bakma )
|
15) DEYİMLER:
* Genellikle gerçek anlamından uzaklaşarak “Mecaz Anlam” kazanmış birkaç kelimeden oluşan söz grubudur.
* Bir varlığı, durumu mecaz bir anlamla anlatır.
- Etekleri zil çalmak.
( Etek zil çalmaz, çok sevinmek anlamındadır.)
- Gözü yollarda kalmak.
( Göz yolda kalmaz, birisinin gelmesini özlemle beklemek anlamındadır.)
- Başının etini yemek.
( Başın eti yenilmez, bir kimseden sürekli olarak bir şey istemek anlamındadır.)
|
16) SINIFLANDIRMA:
* Varlıkları, canlıları, nesneleri, kavramları, veya her hangi bir şeyi; renk, biçim, şekil, tür gibi özellikleri bakımından gruplandırmaya “sınıflandırma” denir.
Deniz Canlıları : Kara Taşıtları :
- Balık - Otomobil
- Ahtapot - Traktör
- Yengeç - Tren
- Midye - Metro
Sınıf Araçları : Yemek Çeşitleri :
- Tahta - Fasulye
- Pano - Mercimek çorbası
- Kitaplık - Karnıyarık
|
17) BALIK KILÇIĞI:
* Sebep – Sonuç tablosu da denir.
* Sonucu, meydana getiren sebepleriyle görselleştirmeye yarar.
* Balığın başına à Sonuç yazılır.
Kılçıklarına à Sonucu meydana
getiren nedenler
yazılır.
 |
18) BİRLEŞİK KELİMELER:
* Kendine has anlamları olan iki kelimelin bir araya gelerek farklı anlamda yeni bir kelime oluşturmasına birleşik kelime denir.
Hanım ( Bayanlar için kullanılır.)
+
Eli ( Vücudumuzun bir bölümü)
=
Hanımeli ( Çiçek ismi )
Ak ( renk )
+
Baba ( akraba )
=
Akbaba ( kuş türü )
|
19) ÖZDEYİŞLER:
* Bir duyguyu, düşünceyi, ilkeyi; kesin, etkili ve öz bir biçimde anlatan sözlere denir.
* Genellikle kim tarafından söylendiği bilinir.
- Bana bir harf öğretenin kırk yıl kölesi olurum. ( Hz. Ali )
- Geldikleri gibi giderler. ( M. Kemal )
|
20) SEBEP – SONUÇ İLİŞKİSİ:
* Cümlede meydana gelmiş sonuç (netice) ile bu sonucu meydana getiren sebep (neden) birlikte verilmişse sebep sonuç ilişkisi kurulmuş demektir.
- Çok çalıştığım için , yoruldum.
SEBEP SONUÇ
- Dersime çalışmadığımdan, zayıf aldım.
SEBEP SONUÇ
|
21) ABARTMA:
* Bir olayı olduğundan daha büyük göstermeye abartma denir.
- Dağlar kadar ödevim var.
( abartma )
- Fil kadar acıktım.
( abartma )
|
22) TANIM CÜMLESİ:
* Bir kelime, nesne, varlık veya kavramın anlamının yazıldığı cümleye tanım cümlesi denir.
- Özdeyiş : Bir duyguyu, düşünceyi, ilkeyi; kesin, etkili ve öz bir biçimde anlatan sözlere özdeyiş denir.
|
24) FARKLI DÜŞÜNMEYE YÖNLENDİREN İFADELER:
* Bir düşünceden farklı bir düşünceye geçişi;
ama,
fakat,
ancak,
veya,
ya da,
oysa,
ne var ki,
buna rağmen,
buna karşın
gibi ifadelerle Sağlarız. Bir metni okurken bu ifadelere rastladığımızda düşüncenin değiştiğini anlarız.
* Biri olumlu, biri olumsuz iki cümleyi birbirine bağlar.
- Dedem homurdanarak yerinden kalktı veya bana öyle geldi.
- Korkudan gözleri yerinden fırladı oysa elindeki oyuncak bir yılandı.
- Ekmeğini küçük lokmalar halinde ısırıyordu buna rağmen yutamıyordu.
- İçimden topa bir tekme atmak geldi ama vazgeçtim.
| ||
Erkan KIRKAN
(Seyyah-i Muti’) |
23) ÖYKÜ HARİTASI:
* Ana Karakter : Baş rol oyuncusu.
* Yardımcı Karakter : Baş rol oyuncusu haricindeki oyuncular.
* Yer : Olayın geçtiği yer.
* Zaman : Olayın geçtiği zaman dilimi.
* Olay : Öyküde anlatılan, yaşanılan olaylar.
| ||
Hiç yorum yok:
yorum